समकालीन संदर्भांच्या आधारे बाबराचं वस्त्रहरण

आभास मलदहीयार. शिक्षणाने आर्किटेक्ट असलेला आणि इतिहासाची प्रचंड आवड असलेला एके काळचा कट्टर कम्युनीच, सिक्युलर, इस्लामप्रेमी माणूस अजिंठा आणि वेरूळचं स्थापत्य बघून अक्षरशः आमूलाग्र बदलून गेला आणि त्याने बाबर, अकबर, तैमुर इत्यादी मुस्लिम लुटारू राज्यकर्त्यांच्या मूळ चरित्रांचा सखोल अभ्यास करायला घेतला. आणि कालांतराने त्याने त्याच्या इस्लाम राज्यकर्त्यांच्या सिरीजमधलं पहिलं पुस्तक 'Babur : The Chessboard king' लिहून काढलं. या इतिहासाशी अत्यंत प्रामाणिक असलेल्या पुस्तकाचा प्रवास म्हणजे ही मुलाखत. 

या मुलाखतीदरम्यान लेखकाने अनेक धक्कादायक खुलासे केले आहेत.

१. ज्याला मुघल साम्राज्य म्हंटलं जातं ते खरंतर मुघल नाहीत.

२. ताजमहाल बांधण्यासाठी (त्या काळातले) ४ कोटी रूपये खर्च झाले. आणि तेही मुख्यत्वाने अतिशय विक्राळ अशा दुष्काळाच्या पार्श्वभूमीवर ज्यात लाखो लोक भुकेने तडफडून मेले.

३. मुघल आणि ब्रिटिश काळातील GDP आणि per capita income मध्ये कम्युनिस्ट इतिहासकारांनी केलेली फसवाफसवी.

४. अकबराने मक्का, मदिनेसकट जगभर पाठवलेले करोडो रूपये.

५. अकबराने त्याचा दीने इलाही नावाचा पंथ स्थापन करण्यामागचं खरं कारण.

६. बाबर मंगोलवंशातील लोकांचा द्वेष का करत असे?

७. बाबर समलिंगी असल्याचे पुरावे.

८. पुरोगामी आणि UPSC च्या लोकांचे लाडके इतिहासतज्ज्ञा इरफान हबीब आणि रोमिला थापर यांच्यातलं साम्य आणि फरक.

ही मुलाखत खालील लिंकवर 1:46:30 ते 3:52:22 यादरम्यान बघता येईल. 

याच स्ट्रीममध्ये सुरुवातीला 15:02 ते 45:09 च्या दरम्यान आपल्या तडाखेबंद अभ्यासाने आणि समकालीन संदर्भ आणि पुराव्यांच्या आधारे फेबुवर इस्लाम, मुघल, बाबर, औरंग्या यांची नियमितपणे पोलखोल करणारे सत्येन वेलणकर Satyen Velankar यांचीही उपस्थिती असून त्यांनी बाबरच्या आत्मचरित्राच्या आणि इतर अनेक समकालीन संदर्भांच्या आधारे बाबराचं मूर्तीभंजन केलं आहे.

तळटीप : एक्स मुस्लिम साहिल आणि Adam Seeker यांच्या युट्युब चॅनल्सवरच्या live streams मार्फत नेहमीच इस्लामविषयी अत्यंत रंजक माहिती मिळत असते. जे लोक हे ही चॅनल्स नियमितपणे फॉलो करतात त्यांना माहीत असेलच की या चॅनलवर गप्पांदरम्यान कधी कधी अश्लील उल्लेख येऊन जातात. या मुलाखतीदरम्यानही बोलण्याच्या ओघात असे गंमतीशीर उल्लेख १-२ वेळा आले आहेत.

व्हिडीओचा युट्युब दुवा : https://www.youtube.com/live/KneO-jiuKSw

खलिफाकाळातलं दारिद्र्य ते पाकिस्तान : एक चक्र पूर्ण

मध्यंतरी अनंत अंबानीच्या प्रि-वेडिंग कार्यक्रमात जगभरातल्या सुप्रसिद्ध, बलाढ्य व्यक्तींनी आणि खेळाडू, कलाकार इत्यादींनी हजेरी लावल्याच्या पार्श्वभूमीवर हा एक मीम खूप लोकप्रिय झाला होता. हा मीम खरा असावा की काय असं वाटायला लावणारे संदर्भ असलेल्या, इस्लामच्या खलिफाकाळातली वर्णनं असलेल्या एका ग्रंथाची आठवण झाली.

पर्शियन आणि मुस्लिम सैन्यांदरम्यान नोव्हेंबर ६३६ मध्ये कादिसिया येथे मोठं युद्ध झालं. हे युद्ध दुसरे खलिफा उमर यांच्या काळात झालं. पर्शियन सैन्याचा सेनापती होता रुस्तुम आणि इस्लामी सैन्याचा प्रमुख होता कआका नावाचा एक सरदार. चार दिवस चालू असलेल्या या युद्धात अखेरीस मुस्लिमांनी पर्शियनांवर निर्णायक विजय मिळवला. विजयानंतर मुस्लिमांना अक्षरशः अविश्वसनीय लूट मिळाली. अमूल्य रत्नं, अलंकार, जवाहिर हाती लागले. लुटीचं अंदाजे मूल्य सुमारे १४७० दशलक्ष दिहरम होतं.

इस्लामच्या प्रथेप्रमाणे आणि पैगंबरांच्या आदेशाप्रमाणे लुटीचा पाचवा हिस्सा मदिनेला खलिफांकडे पाठवून देण्यात आला. बाकीची रत्नं, संपत्ती, स्त्रिया प्रथेप्रमाणे मुस्लिम सैन्यात वाटून टाकण्यात आल्या. एवढी लूट बघून मुस्लिम सैन्य अक्षरशः आश्चर्यचकित होऊन गेलं.

लुटीत मिळालेला कापूर बघून त्याचं काय करायचं हेच त्यांना कळेना. कारण कापूर म्हणजे काय हेच त्यांना माहीत नव्हतं. तो त्यांनी मीठ म्हणून वापरला. 

एका सैनिकाला लुटीमध्ये एक अतिशय अमूल्य असं रत्न मिळालं. ते त्याने अन्य कोणाला १००० दिहरम अशा नगण्य किंमतीला विकून टाकलं. नंतर त्याला एका जाणकाराने, "इतकं अमूल्य रत्न एवढ्या मातीमोल भावाने का विकून टाकलंस?" असं विचारलं असता तो उत्तरला, "१००० पेक्षा मोठी संख्या असते हेच मला माहीत नव्हतं. नाहीतर अजून मागितले असते."

दुसरा एक सैनिक त्याला मिळालेल्या लुटीतली एक पिवळसर वस्तू हातात धरून ओरडत होता, "या पिवळ्या वस्तूच्या बदल्यात मला कोणी एखादी पांढरी वस्तू देईल का?" काही वेळाने त्याला कळलं की आपल्या हातात असलेल्या वस्तूला सोनं म्हणतात.

संदर्भ : प्रेषितांनंतरचे पाहिले चार आदर्श खलिफा (लेखक : शेषराव मोरे)

तळटीप : चार खलिफांच्या काळात इस्लाम जगभर कसा पसरला आणि युद्धादरम्यानच्या नृशंस कत्तलींची वर्णनं आणि आकडे या ग्रंथात पानोपानी आहेत. त्यावर नंतर सवडीने लिहेन.

--हेरंब ओक